جهاد همگانی با اقتدا به شهدا
فیلم مستند «استراحت بماند» پرتره‌ای از «سیدغفار»، یکی از نیروهای جهادگر و جوان اهل شیراز است که فعالیت‌های متفاوت او در کمک‌رسانی به محرومان، زندگی جالب و متفاوتی را برای او رقم زده و همین سبک زندگی به همراه اتفاقاتش سوژه فیلم مستند «استراحت بماند» شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بسیج سازندگی سپاه فجر استان فارس، عباس اسماعیل‌گل گفت: مستند «استراحت بماند» که ماجرای تأسیس «کافه شهدا» در شیراز، فعالیت‌های جهادی آن و شباهت مؤسس آن با شهید مشهور نهی از منکر را روایت می‌کند، از شبکه مستند سیما روی آنتن رفت که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد و حالا قرار است تکرار این مجموعه از چند شبکه دیگر پخش شود.
علی تک‌روستا، کارگردان «استراحت بماند» که چندی پیش از این، مستند «برادرم نادعلی» را ساخته بود، این بار با اثری جدید به قاب تلویزیون بازگشت.
سیدغفار با تأسیس یک هیأت در شیراز که نامش «کافه شهدا» است، مشهور می‌شود. این هیأت در ایام پایانی هر هفته مراسمات متفاوتی را بر سر مزار شهدا برپا می‌کند و روز‌به‌روز تعداد شرکت‌کنندگان در آن افزایش پیدا می‌کند و اکنون یکی از مشهورترین محافل فرهنگی_ مذهبی در شهر شیراز است. علاوه بر این، سیدغفار به همراه جمعی از دوستانش فعالیت‌های جهادی زیادی را در مناطق مختلف دنبال می‌کند که این بخش نیز در مستند «استراحت بماند» مورد اشاره قرار گرفته است.
یکی از اتفاقات دراماتیک و قابل توجه در زندگی این نیروی جهادگر، شباهت ظاهری عجیب او به یکی از شهدای مشهور امر به معروف است. وقتی مادر این شهید، سیدغفار را برای نخستین‌بار می‌بیند، احساس می‌کند پسرش را دیده است. جزئیات این اتفاق دراماتیک نیز در بخشی از مستند «استراحت بماند» به نمایش درآمده است؛ اما تک‌روستا ماجرای جالبی را از شباهت سوژه مستند خود با یکی از شهدای مشهور تعریف می‌کند: چند سال پیش گروهی جهت ساخت فیلم یکی از شهدای مشهور اقدام می‌کنند و برحسب اتفاق، نقش آن شهید به دلیل شباهت ظاهری بسیار زیاد به سیدغفار می‌رسد. این شباهت به حدی است که زمانی که مادرش عکس سیدغفار را می‌بیند تا ساعت‌ها نمی‌تواند باور کند این گریم نشده است و اشک می‌ریزد. در ادامه، علی تک‌روستا، کارگردان «استراحت بماند» در قالب یادداشتی از روند تولید این مستند و دغدغه‌هایش می‌گوید.
همگانی شدن گفتمان جهادی ساخت چنین مستندی تحت تأثیر جمله‌ای از رهبر انقلاب رخ داد:
مقام معظم رهبری در دیدار با کارگران در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۶ فرمودند: «ما جز با کار جهادی و انقلابی نخواهیم توانست این کشور را به سامان برسانیم». این جمله رهبر انقلاب اسلامی به وضوح اهمیت و جایگاه جهت‌گیری و کار جهادی را در منظومه ارزشی انقلاب اسلامی مشخص می‌کند. بر اساس همین نگرش، انتظار رهبر انقلاب در این زمینه «همگانی شدن گفتمانِ جهادی» و «گسترشِ حضور عموم مردم به ویژه جوانان در جریان فعالیت‌های جهادی» است. به عبارت دیگر ضرورت و ظرفیت کار جهادی آنقدر بالاست که ایشان در دیدار جمعی از جهادگران بر گسترش هر چه بیشتر جریانِ کار و خدمت‌رسانی جهادی تأکید می‌کنند.
اما اگر بخواهم درباره چگونگی تولید این مستند سخن به میان بیاورم، بهتر است آن را در قالب این دلنوشته بیان کنم: «سیل سیستان و بلوچستان بود که کوله‌ام را بستم و از تهران راهی شدم تا شاید بتوانم آنچه را رخ داده را به تصویر بکشم؛ بدون هیچ شناختی از منطقه و بدون خودرو. شب را کنار بچه‌های جهادی در یکی از خوابگاه‌ها خوابیدم و صبح کنار جاده ایستادم تا روستا به روستا و شهر به شهر این استان پهناور را رفته و مشکلات و معضلات را به تصویر بکشم. کنار جاده ایستاده بودم که جوانی جلو آمد و گفت: به نظرم بهترین کمک ما می‌تواند این باشد تا شما را جهت ضبط تصاویر این مشکلات با ماشین جا به جا کنیم و شما این مستند را منعکس کنید.
در آن هوای گرم با وانت در جلوی ماشین ۲ نفری تا هزار و ۵۰۰ کیلومتر از بندر جاسک تا زاهدان با دوستش همراهم شدند.
جوان اهل شیراز بود و چهره‌اش آشنا، کمی که با هم بودیم، متوجه شدم شبیه شهید امر به معروف شهید «علی خلیلی» است و داستان شباهتش بسیار زیبا.
سید غفار حسینی آنقدر به شهید علی خلیلی شباهت داشت که مادر شهید اتاق علی را در اختیارش گذاشته بود و مثل علی او را دوست داشت؛ وقتی بیشتر با این جوان شیرازی آشنا شدم خلوص و صداقت را در نگاه او دیدم و قصه‌های بسیار زیبا؛ قصه شهید مهدی‌رضا، قصه کافه شهدا، قصه علم‌کشی، قصه خادم حرم و مدافع حرم، قصه سیل و زلزله و کرونا و هزاران قصه خدمت که سید جوان علم‌دار این قصه‌ها بود راه برایم تعریف کرد و این قصه‌ها بهانه‌ای برایم شد تا جوانی که کنار خیابان مرا سوار ماشینش کرد، بشود راوی قصه «استراحت بماند»
روایت حقیقت در قاب واقعیت دهه ۱۹۶۰ حیطه تولید و نمایش فیلم مستند به تدریج از سینما به تلویزیون انتقال یافت تا جایی که امروز حجم عمده‌ای از تولیدات شبکه‌های جهانی، ملی و محلی در قالب مستند است که البته نواقص بسیاری نیز داشته که با گذر زمان هر ساله بخشی از آنها برطرف شده است.
در این میان موضوع مهمی که همواره سازندگان مستندهای تلویزیونی در ایران را با مشکل روبه‌رو می‌کرد، عدم وجود یک ساز و کار ثابت بود که خود می‌توانست عاملی ه
جهت ارتباط مستمر بین مخاطبان و سازندگان باشد که هم به بهتر شدن کیفیت تولیدات کمک می‌کرد و هم عاملی برای افزایش تولیدات در این حوزه می‌شد؛ به همین منظور جشنواره تلویزیونی مستند در سال ۱۳۹۶ با شعار «روایت حقیقت در قاب واقعیت» آغاز به کار نمود تا بتواند پلی باشد و مشکلات این حوزه را رفع کند.
امروز این جشنواره در پله پنجم خود ایستاده و شبکه افق سیما هم همچون دوره‌های قبل در این جشنواره حاضر شده و تلاش می‌کند تا بهترین آثار خود را در برابر دیدگان مخاطبان قرار دهد.
به همین منظور ۷ مستند در این دوره به جشنواره تلویزیونی مستند راه یافته‌اند که قرار است در تاریخ‌های مشخص، در شبکه مستند سیما روی آنتن روند:
عبدالحسین بدرلو، مدیر گروه مستند شبکه افق گفت: دست‌اندرکاران شبکه مستند جهت برگزاری دوره پنجم جشنواره تلویزیونی مستند، تلاش فراوانی می‌کنند، زیرا در این ۲ سال که کشور درگیر بیماری کرونا شده، واقعا رونق دادن هر چه بیشتر به چنین جشنواره‌هایی برای مستندسازان امیدبخش است.
وی در ادامه افزود: برگزاری جشنواره آن هم در حوزه مستند، جدید و بدیع است که پیش از این همانندش وجود نداشته است.
همچنان شایان ذکر است که تلویزیون بهترین بستر به منظور پخش مستند است و با برگزاری چنین جشنواره‌هایی حتی مستندهایی که توسط تلویزیون تولید نشده‌اند، فرصت اکران پیدا می‌کنند.
بدرلو تأکید کرد: شبکه افق هر سال در این جشنواره شرکت می‌کند و به دلیل اینکه موضوع جشنواره آزاد است، دست ما باز بود تا بتوانیم تمام آثار خود را شرکت دهیم.
وی خاطرنشان کرد: شبکه افق به دلیل جایگاه خود و فضای کاری ویژه‌ای که دارد، مجموعه مستند بیشتری تولید کرده است که به دلیل گستردگی موضوعات، توان بیشتری برای شرکت در این جشنواره دارد.
او تصریح کرد: ما از بین مجموعه‌های تولیدشده در شبکه، با هماهنگی و همکاری دست‌اندکاران بهترین‌ها را گلچین کردیم تا در این جشنواره اکران شوند.
مدیر گروه مستند شبکه افق در پایان اضافه کرد: برخی مستند‌ها در شبکه تولید شده است که به صورت عادی به دلیل مسائل سیاسی قابلیت پخش ندارد، اما آنها را نیز ما به جشنواره ارسال کرده‌ایم.